مراتب انسان در قرآن را می توان به شکل زیر مطرح کرد:

1- بشر: انسان از این لحاظ که از بدن (پوست یا بشره و گوشت و استخوان) تشکیل شده است

2- انسان: انسان از این لحاظ که از بدن خود فاصله گرفته و انس می گیرید

3- آدم: انسان از این لحاظ که اسوه می شود

مراتب انسان از بعد اعتقادی عبارتند از:

1- مسلم: انسانی که اسلام آورده  و تسلیم حق شده است

2- مومن: انسانی که ایمان آورده و 7 متعلق ایمان را پذیرفته است

3- موقن: انسانی که در مورد ایمان به یقین رسیده است

4- موقظ: انسانی که بیدار شده است و حقیقت را می بیند

5- محسن: انسانی که به احسان رسیده و همه چیز را زیبا می بیند (سرجای خود می بیند)

در قرآن در مورد خصوصیات انسان به عجول و منع کننده از خیر و حریص و ... اشاره شده است. این خصوصیات مربوط به کسانی است که در مراحل پیش از تسلیم حق شدن مطرح است.

قرآن در مورد انسانی که تسلیم حق شده و ایمان آورده است به بهترین شکل یاد می کند و او صاحب عقل و خرد معرفی می نماید.