انسان شناسی سایکولوژیست ها (11): راجرز
کارل راجرز
به اعتقاد راجرز افرادی که از نظر روانی سالم هستند میتوانند خودشان، افراد دیگر و رویدادهای موجود در محیطشان را به صورتی که واقعاً هستند، درک کنند. اینگونه افراد آزادانه نسبت به تمام تجربیات گشوده هستند، زیرا به نظر انها هیچ چیزی برای خودپنداره آنها تهدید کننده نیست. به نظر راجرز شخص کامل نتیجه مطلوب رشد روانی و تکامل اجتماعی است. چنین شخصی هیج تجربهای را تحریف نکرده یا از آن دوری نمیکند، در هر لحظه زندگی میکنند و تمام تجربیات تازه هستند، به ارگانیزم و واکنشهای و پاسخهای خودشان اعتماد دارند نه داوریهای دیگران، معیارهای اجتماعی و قضاوتهای عقلانی خود (من یاد گرفتهام که کل احساس ارگانیزم من از یک موقعیت، قابل اعتمادتر از عقل من است، راجرز، 1961)، تصمیمگیری آزاد و بدون قید و بند و ممانعت، خلاق و دارای زندگی سازنده و سازگارانه نسبت به تغییر شرایط محیط، مواجهه با مشکلات.
راجرز برای مشخص کردن شخص کامل کلمه شکوفاکننده را به کار برد نه شکوفاشده. کلمه دوم به شخصیت پرداخت شده یا راکد اشاره دارد که مورد نظر راجرز نبود. رشد خود همیشه در حال پیشروی است. کامل بودن مسیر است نه مقصد. اگر تلاش و پیشرفت متوقف شوند، شخص خودانگیختگی، انعطافپذیری و گشودگی به تجربیات جدید را از دست میدهد. تأکید راجرز بر تغییر و رشد، در کلمه شدن کتاب «درباره انسان شدن» او دیده میشود.
به اعتقاد راجرز اشخاص کامل در آفرینش خودشان آزادی انتخاب دارند و هیچ جنبه از شخصیت برای آنها تعیین نمیشود. از نظر او اگرچه گرایش شکوفایی ذاتی است، ولی فرایند شکوفاشدن بیشتر تحت تأثیر نیروهای اجتماعی قرار دارد تا نیروهای زیستی.
راجرز هدف نهایی و ضروری زندگی را کامل شدن میداند. از نگاه او انسان توسط نیروهای زیستی غریزی هدایت نمیشود یا به وسیله رویدادهایی که در پنج سال اول زندگی اتفاق افتادهاند کنترل نمیشود. نگرش انسان به سوی آینده است، پیشرونده است نه پسرونده و به سوی رشد گرایش دارد نه رکود.