نظریه ی پلاچیک:

نظریه ی فطری هیجان را رابرت پلاچیک Plutchik (1980) مطرح کرده است. براساس این نظریه هشت گونه هیجان اصلی وجود دارند که در تکامل بقای موجود آدمی در هشت کارکرد از اهمیت برخوردارند. به عقیده ی این پژوهشگر هیجانهای دیگر ترکیبی از این هشت گونه هیجان اصلی به شمار می آیند. برای مثال، عشق ترکیبی از شادی و پذیرش است و تحقیر و توهین ترکیبی از خشم و بیزاری است. هیجانهایی که در چرخ گردونه مقابل یکدیگر قرار گرفته اند متضاد هم می باشند (شکل 1).
پلاچیک هر یک از هیجانهای اصلی را با کارکرد یا وظیفه ی مهم آنها برای بقای گونه ها، مانند تولیدمثل، جلوگیری از خطرات و آشنایی با محیط ارتباط می دهد. کارکردهای بنیادی که برای بقای نوع لازم است و هیجان اصلی که هر یک از این موارد با آن ارتباط پیدا می کند و نمونه هایی از شدت و ضعف هر یک از هیجانها در شکل (1) مشاهده می شود.

نظرات پلاچیک در مورد هیجان محدود بوده و بر اساس نقشه انسان و فطرت 4 بعدی او (صدر، شغاف، قلب و فواد) مطرح نشده است (رجوع به نقشه انسان در قرآن)